Ga direct naar:
- Wat is een veiligheidskundige?
- Veiligheidskundige diensten
- Wie is er verantwoordelijk voor veiligheid?
- Beroepsethiek
Inleiding
In alle sectoren van de maatschappij hebben leidinggevenden verantwoordelijkheid op het terrein van veiligheid en arbeidsomstandigheden. Daarnaast worden zij verantwoordelijk gehouden voor het waarborgen van de kwaliteit en efficiëntie van diensten en producten. Soms zijn deze belangen met elkaar in conflict. De taak van de hogere veiligheidskunde (HVK) is leidinggevenden bij hun verantwoordelijkheid voor risicobeheersing te ondersteunen, hen helpen hierbij de juiste en meest verantwoorde keuze te maken. De hogere veiligheidskundige is dan ook een professioneel consultant die in staat is zijn meerwaarde in een omgeving waarin risicobeheersing in de samenhang van techniek, organisatie en gedrag van mensen van belang is, te tonen.
Wat is een veiligheidskundige?
De veiligheidskundige beschikt over een technische of natuurwetenschappelijke achtergrond en is in staat strategisch te adviseren, hierbij rekening houdend met klant- en organisatiekenmerken. Zijn kennis en vaardigheden vinden hun toepassing in het begeleiden van organisaties naar een werkend en aantoonbaar managementsysteem op het gebied van veiligheid en arbeidsomstandigheden. Andere vaardigheden zijn het toepassen van eisen rond veiligheid en arbeidsomstandigheden in ontwerpprocessen, het uitvoeren van audits en het begeleiden van tijdelijke (bouw-)projecten.
Veiligheidskunde is een specialisme, waarin risicobeheersing centraal staat en waarin het aankomt op denken en doen. Plannen maken, in gang zetten en de uitvoering coördineren. Er is veel vraag naar professionals die thuis zijn in het vakgebied van integrale veiligheid en de vaardigheden hebben om veiligheidsprojecten te regisseren. Het werkveld van de veiligheidskundige bevat de volgende aspecten:
• Uitvoeren en toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie
• Werkplekonderzoek
• Opstellen van ARIE's
• Uitvoeren van QRA's
• Opstellen van gevarenzone-indeling (ATEX)
• Opzetten en invoeren van managementsystemen
• Uitvoeren metingen, inspecties en controles
• Doen van aanbevelingen aan werkgever, werknemers en ondernemingsraad
• Deelname aan diverse overleggen, zowel in- als extern
• Opstellen plan van aanpak en zorgen voor de verslaglegging over de uitvoering
• Opstellen van calamiteitenplannen
• Organisatie van bedrijfshulpverlening
• Het uitvoeren van ongevalanalyses en ongevalrapporten
• Opstellen van veiligheidsrapporten
• Opstellen van procedures en instructies in het kader van arbozorg - of geďntegreerde zorgsystemen
Veiligheidskundige diensten:
• Risicoanalyse
o Risico-inventarisatie & evaluatie
o Kwantitatieve risicoanalyse (FMEA)
o Kwalitatieve risicoanalyse (BowTie)
o Taak-risicoanalyse (TRA)
• Managementbeheerssystemen
o ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieu)
o OHSAS 18001 (arbo)
o NPR 5001
o VCA
o RCS
o GMP
• Procesveiligheid
o Externe veiligheid (QRA, ARIE)
o Procesveiligheidsanalyses (HAZOP)
o Brand- en explosieveiligheid (ATEX, BRZO of Seveso)
• Arbeidsveiligheid
o Terugdringen van risico’s op ongevallen
o Veiligheidsinspecties en audits
o Veiligheidscultuur onderzoek en verbeterprogramma’s
o Ongevalonderzoek (Storybuilder, Tripod, S-137)
o Externe ondersteuning preventiemedewerker
• Patiëntveiligheid
o NTA 8009 (veiligheid in de zorg)
• Transportveiligheid
• Transportveiligheid
Wie is er verantwoordelijk voor veiligheid?
Uw eerste reactie zal misschien zijn: ieder is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid. Maar dat klopt slechts ten dele. Wat als het om de veiligheid op straat, of in het verkeer gaat? Of wanneer het om de veiligheid van een kind gaat? Of wanneer een groot evenement georganiseerd wordt?
De verantwoordelijkheid voor veiligheid ligt zelden bij één partij. In het algemeen zijn er meerdere partijen bij betrokken. Het belang van ieders inzet en van onderlinge afstemming is cruciaal. Het naleven en de organisatie van bovenstaande en het toezicht hierop is bij uitstek het werkterrein van de veiligheidskundige. De veiligheidskundige is de spin in het web van mensen en organisaties.
Tegenwoordig ligt een sterk accent op de eigen verantwoordelijkheid van ondernemingen en organisaties voor veiligheid. Onderwerpen als ‘Zelfregulering’ en ‘Minder regels’ staan hoog op de politieke agenda. In een nieuwe wet zouden de beginselen moeten worden vastgelegd waaraan de mede- of eigen verantwoordelijkheid moet voldoen. Het accent verschuift steeds meer van de bindende voorschriften die de overheid opstelt, naar normen en richtlijnen die vanuit de sector zelf ontstaan. Met deze toename van verantwoordelijkheid voor de veiligheid binnen bedrijven en organisaties neemt het belang van gedegen veiligheidskundig advies toe. De veiligheidskundige is een vakman, een specialist die plannen maakt, in gang zet en de uitvoering ervan coördineert. De nieuwe wet- en regelgeving maakt de vraag naar deskundig advies alleen nog maar groter: het belang om risico’s te minimaliseren is nu meer dan ooit aanwezig.
Veiligheid is een belangrijke maatschappelijke kwestie. Het staat hoog op de politieke en economische agenda. Ook in het bedrijfsleven speelt veiligheid een belangrijke rol. Bedrijven doen er veel voor om risico’s te minimaliseren, vaak staan er enorme belangen op het spel. Bedrijven noch overheden of andere instanties kunnen zich veroorloven hun veiligheidsbeleid te verwaarlozen.
Beroepsethiek
Een certificeringregeling beschermt de deskundigheid van de veiligheidskundige. Deze certificering wordt uitgevoerd door de Stichting voor de certificatie van vakbekwaamheid (SKO). Een code van beroep geeft de uitgangspunten voor professioneel handelen weer. In deze code worden waarden, belangen en verantwoordelijkheden van veiligheidskundigen tijdens de beroepsuitoefening uiteengezet.
